«Μικρό χρονικό τρέλας” του Αύγουστου Κορτώ

img_20161227_222837

Απόψε τελείωσα το τελευταίο βιβλίο που εξέδωσε ο Αύγουστος Κορτώ με τίτλο “Μικρό χρονικό τρέλας” και νιώθω γι’ ακόμη μια φορά ενθουσιασμένη που διάβασα ένα τόσο καλό, ουσιαστικό, συγκινητικό, ανθρώπινο βιβλίο. Το συγκεκριμένο βιβλίο δε φτάνει στα επίπεδα αριστουργηματικότητας του “Το βιβλίο της Κατερίνας” και νομίζω πως δύσκολα ο Κορτώ θα μπορέσει να ξεπεράσει τον εαυτό του μετά το βιβλίο που έγραψε για τη μάνα του. Παρ όλα αυτά το “Μικρό χρονικό τρέλας” είναι ένα μικρό αριστούργημα στην κατηγορία του και σίγουρα είναι ένα από τα καλύτερα αυτοβιογραφικά μυθιστορήματα που έχω διαβάσει στη ζωή μου.

Ο Αύγουστος Κορτώ – κατά κόσμον Πέτρος Χατζόπουλος – περιγράφει γλαφυρά ένα μεγάλο κομμάτι της χειμερινής και εαρινής περιόδου 2008-09, κατά την οποία – όπως λέει – “τρελάθηκε” ή καλύτερα υπέστη οξύ ψυχωτικό επεισόδιο και νοσηλεύτηκε στο Δρομοκαΐτειο, ενώ λίγο αργότερα εμφάνισε σοβαρά συμπτώματα κλινικής κατάθλιψης. Ο αγώνας ενός ανθρώπου να παλέψει την ψυχική ασθένεια, η παράδοση του σ’ αυτήν, οι σκηνές ύψιστου παραλογισμού που μόνο στο κεφάλι ενός ψυχωτικού βγάζουν νόημα και η προσπάθεια των κοντινών αγαπημένων προσώπων να βοηθήσουν, περιγράφονται λεπτομερειακά και άλλοτε σοκάρουν, άλλοτε συγκινούν, κι άλλοτε ακόμη προκαλούν γέλιο. Πόσο άδικο είχε εκείνος ο ψυχαναλυτής που είπε κάποτε πως οι ψυχωτικοί δεν έχουν χιούμορ. Κι όμως!

Πέρα απ’ την ποιότητα γραφής του Κορτώ που είναι γι’ άλλη μια φορά υπέροχη, εντυπωσιακή είναι η λεπτομερέστατη περιγραφή των γεγονότων που έζησε. Θα ορκιζόταν κανείς πως όσα περιγράφει τα έζησε πριν μερικά εικοσιτετράωρα κι ας πέρασαν κάμποσα χρόνια. Είναι αξιοθαύμαστη η μνήμη ενός ψυχωτικού ανθρώπου, η οποία εξακολουθεί να καταγράφει κανονικότατα τα όσα βιώνει, παρ’ όλο που στο κεφάλι του ανθρώπου που νοσεί γίνεται ένας μύλος! Έτσι υπέροχα λειτούργησε και η μνήμη του συγγραφέα και συγκράτησε όλα τα απίστευτα που έζησε και που πλέον τα επαναφέρει και τα επεξεργάζεται, λες και τα έζησε κάποτε, ένας άλλος άνθρωπος.

Ακόμη πιο αξιοθαύμαστα είναι το κουράγιο και η αυτοπεποίθηση του Κορτώ, τα οποία διαφαίνονται στην απόφαση του όχι απλά να περιγράψει όλα όσα έζησε εκείνη την ολιγόμηνη φρικτή για εκείνον περίοδο, αλλά και στη σαρκαστική του διάθεση να δώσει πολλές λεπτομέρειες με μάλλον κωμικό τρόπο υπογραμμίζοντας έντονα πως το δράμα και η κωμωδία κρατιούνται πάντα χέρι-χέρι είτε γουστάρει είτε δε γουστάρει ο ένας την παρέα του άλλου. Μπορεί να μην το πιστεύετε αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δε θα κρατηθείτε και θα χαμογελάσετε αβίαστα, ενώ εξακολουθείτε να διαβάζετε για το δράμα ενός ανθρώπου που τρελαίνεται. Ίσως διακόψετε το διάβασμα σας για ν’ αναρωτηθείτε αν πάει κάτι λάθος μ’ εσάς. Μην ανησυχείτε, είστε μια χαρά! Η μόνη υπεύθυνη για το χαμόγελο σας – παρά το δράμα ενός ψυχωτικού – είναι η ίδια η περιγραφή του πρώην ασθενούς η οποία είναι μοναδικά απολαυστική και καθηλωτική μέσα στην κωμικοτραγικότητα της.

Τώρα καταλαβαίνω γιατί ο Κορτώ ανάμεσα στα σοβαρά, σπαρακτικά κείμενα που έχει γράψει επιλέγει να δημιουργήσει κατά διαστήματα κι ευθυμογραφήματα. Έχοντας περάσει μέσα από τις “πύλες της κολάσεως” νιώθει πως “η ψυχή του δεν είναι φτιαγμένη ν’ αρκείται στη δυστυχία” όπως ξεκάθαρα αναφέρει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του. Και μάλλον το ίδιο επιθυμεί και δια υμάς.

Readathon2016: Ένα βιβλίο που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα

Σχολιάστε